Nám da, tàn nhang và đồi mồi đều là các bệnh lý do tăng hắc sắc tố da thường xuất hiện ở phụ nữ. Hình dạng biểu hiện và màu sắc của các hắc sắc tố sẽ quyết định các vết trên da là nám, tàn nhang hay đồi mồi, từ đó mới có phương pháp chữa trị phù hợp và hiệu quả.

Nám da, tàn nhang và đồi mồi xuất hiện do sự sản sinh không đồng đều của melanin trên da do tiếp xúc nhiều với ánh mặt trời. Sự hình thành các đốm nâu trên da này phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe, tính di truyền và chế độ dinh dưỡng của từng người. Sự xuất hiện của nám da, tàn nhang và đồi mồi cũng là dấu hiệu lão hóa của cơ thể. Khi lão hóa, chức năng tuần hoàn máu giảm, khả năng hấp thu, đào thải chậm, chất axit aliphatin không bão hòa trong thực phẩm sau khi bị oxy hóa sẽ kết hợp với albumin, hình thành những vết màu nâu hay đen trong tế bào. Khi các tổ chức và tế bào bị lão hóa, không thể nào bài tiết những hạt màu đen hay màu nâu được nữa, chúng sẽ tích lũy lại dưới da và tạo nên những vết đồi mồi, nám da và tàn nhang.

Đôi khi sự rối loạn nội tiết bên trong cơ thể như chức năng gan kém, rối loạn tiêu hóa, thay đổi hormone cũng là nguyên nhân làm tăng sinh hắc sắc tố trên da. Chúng ta cần hiểu cơ chế và phân biệt được Nám, Tàn nhang, Đồi mồi để việc chữa trị được hiệu quả hơn.

Nám da

Xuất hiện chủ yếu trên mặt, là các đốm sắc tố sẫm màu, mức độ đậm nhạt khác nhau. Các vị trí nám thường xuất hiện là: đối xứng hai bên má, môi trên, cằm hoặc trán hoặc ở những nơi thường xuyên tiếp xúc với ánh mặt trời. Nám da rất dễ nhận dạng vì có màu hơi thâm vàng hoặc hơi nâu, có kích thước không nhất định nhưng thường lớn hơn so với tàn nhang và đồi mồi.

Có 3 loại nám là:

– Nám mảng: Đây là loại có “chân nám” nông (nằm ở lớp biểu bì– lớp trên cùng của da) và dễ điều trị dứt điểm nhất. Nám xuất hiện theo từng mảng màu khá nhạt, nguyên nhân là do các nhân tố khách quan từ môi trường nắng nóng, ô nhiễm hay việc dùng các loại mỹ phẩm kém chất lượng, uống thuốc ngừa thai…

– Nám sâu (nám đốm): Loại này có màu sẫm hơn và xuất hiện theo từng đốm nhỏ. Nếu soi trên máy có thể thấy ngay chân nám nằm sâu lưới lớp hạ bì của da. Nguyên nhân có thể do di truyền, nội tiết tố, hoomon thay đổi đột ngột… Đây là loại nám “lì lợm” và khó điều trị nhất với thời gian kéo dài, thông thường chỉ có thể dứt điểm 80%.

– Nám hỗn hợp: Nếu ai xuất hiện cả 2 loại nám nêu trên thì sẽ được xếp vào loại nám hỗn hợp. Loại này phức tạp ở chỗ phải điều trị bằng 2 cách cho những vùng nám khác nhau trên cùng một khuôn mặt.

Tàn nhang

Là tập hợp các đốm có sự gia tăng sắc tố melanin (đậm màu) kích thước nhỏ từ đầu tăm đến hạt vừng có màu đậm hơn các vùng da xung quanh, ranh giới thường rõ hoặc cũng có khi nham nhở: màu từ nâu sẫm, nâu nhạt, vàng, xám, đỏ hoặc đen. Vị trí thường gặp là các vùng da hở như phần mặt, cổ, lưng, mặt ngoài cánh tay.

Độ đậm nhạt của tàn nhang thay đổi khi tiếp xúc với ánh nắng, tàn nhang sẽ đậm hơn nếu tăng tiếp xúc dưới ánh nắng mặt trời. Mùa đông giảm đi, mùa hè tăng đậm lên. Những người có nước da sáng, mịn, mỏng, nhất là màu đỏ thì dễ bị tàn nhang hơn, không kể tuổi tác. Ngoài các nguyên nhân do ánh nắng, nội tiết lão hóa da,..thì tàn nhang còn có nguyên nhân do di truyền.

Đồi mồi

Là các đốm màu đỏ, nâu, nâu đỏ hoặc đen có thể xuất hiện ở bất cứ nơi nào trên cơ thể khi có sự lão hóa đặc biệt là ở gò má, cổ, cánh tay, cổ tay, trước ngực.

Đồi mồi thường phổ biến ở lứa tuổi ngoài 55 nhưng đôi khi cũng xuất hiện ở các đối tượng trẻ hơn (khoảng 30 tuổi).

Cũng giống các bệnh do gia tăng hắc sắc tố Melanin khác, đồi mồi xuất hiện nhiều hơn ở người tiếp xúc nhiều với ánh mặt trời. Ban đầu, các đốm đồi mồi thường có màu nâu nhạt, sau đó ngày càng đậm hơn với kích thước to nhỏ không đều.

Đồi mồi thường có hai loại là nổi trên da như nốt ruồi (nhưng kích cỡ to hơn và đậm dần), có loại đồi mồi chỉ nằm dẹp trên da.